De bevrijding van Nederland in 1945 maakt een einde aan vijf jaar Duitse bezetting. In de herfst van 1944 worden delen van Nederland bevrijd. Toch duurt het uiteindelijk nog acht maanden voordat het hele land vrij is.
Hongerwinter
Vanaf het najaar van 1944 komt de bevrijding vrijwel tot stilstand. De Rijn vormt maandenlang een harde grens tussen het vrije zuiden en het bezette westen. Terwijl mensen in het zuiden hun vrijheid vieren, leven de inwoners van met name West-Nederland in angst, kou en honger. De winter die volgt, staat bekend als de Hongerwinter. Een periode van enorme ellende, waarin tienduizenden mensen overlijden door voedseltekort en de kou.
De laatste maanden van de bezetting
De laatste fase van de bezetting is er een van zware gevechten. Pas in het voorjaar van 1945 zetten geallieerde troepen – onder andere Canadezen, Britten en Polen – hun opmars voort. Zij bevrijden stap voor stap de rest van Nederland. Op 5 mei 1945 capituleren de Duitse troepen. Maar daarmee is het nog niet gedaan met het geweld. Deze infographic laat zien hoe de bevrijding langzaam tot stand komt.
Wat ontdek je in deze infographic?
- Waar liep de frontlinie vast in 1944?
- Hoe stond Nederland er voor in de winter van 1944-1945?
- Hoe zagen de laatste maanden van de bevrijding eruit?
Bevrijding in kaart
De bevrijding van Nederland markeerde het einde van vijf lange jaren van Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op 6 juni 1944 vindt de geallieerde landingen op de stranden van Normandië plaats. Het begin van de bevrijding van West-Europa uit handen van de Duitse bezetter. De Duitsers worden snel uit Frankrijk en België gejaagd. Delen van Nederland worden tijdens Operatie Market Garden en de slag om de Schelde in de herfst van 1944 bevrijd. Voor de geallieerden is de bevrijding van Nederland niet meer dan bijzaak. Mede hierdoor duurt de bevrijding van Nederland maar liefst acht maanden. Historgraphic verklaart de bevrijding van Nederland in acht keerpunten.
Klik op de afbeelding voor de clickable kaart.
Keerpunten
KEERPUNT 1 | De bevrijding van Nederland begint in september 1944. Maastricht is de eerste grote stad van Nederland wat bevrijd wordt door Amerikaanse troepen, op 12 september 1944.
KEERPUNT 2 | Operatie Market Garden: de Slag bij Arnhem wordt een Duitse overwinning. De geallieerde bevrijders – onderleiding van de Brit Montgomery – moeten pas op de plaats maken.
KEERPUNT 3 | De bevrijding van Zeeland en de Scheldemonding – na de Slag om de Schelde – betekent dat de bevrijders hun legers weer kunnen bevoorraden via de haven van Antwerpen.
KEERPUNT 4 | Na de bevrijding van Brabant, Limburg en grote delen van Zeeland deelt het front Nederland in tweeën. Nederland boven de grote rivieren – dat nog altijd bezet is – beleefd een lange, koude Hongerwinter. In het westen van het land heerst hongersnood. Inwoners van getroffen steden vertrekken op ‘hongertochten’.
KEERPUNT 5 | In februari komt de geallieerde bevrijdingsmachine weer tot leven met het Rijnlandoffensief: De geallieerden breken vanuit Nederland eerst naar het oosten door naar Duitsland. Eind maart keren ze terug voor de bevrijding van Noord- en Oost-Nederland.
KEERPUNT 6 | Terwijl in Duitsland de invasie voort gaat richting Berlijn, bevrijden Britten, Canadezen en Polen het oosten en noorden van Nederland. Hierbij is soms hevig gevochten. Voor de geallieerde is de slag om Groningen een van de zwaarste stadsgevechten van de Nederlandse bevrijding.
KEERPUNT 7 | Het gekke is dat het westen van Nederland nooit echt bevrijd is. De Duitsers capituleren op 5 mei in Wageningen. De bevrijders zijn op dat moment in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam nog nergens te zien. Overal in de stad zitten nog Duitse soldaten. De inwoners uit de grote steden zitten dagen in spanning. Op 8 mei 1945 komt er eindelijk duidelijkheid, als de bevrijders de steden komen binnen rijden.
KEERPUNT 8 | Terwijl het ‘vasteland’ al in een bevrijdingsroes verkeerd, moeten de Waddeneilanden nog weken wachten op het eind van de Tweede Wereldoorlog. Uiteindelijk wordt Schiermonnikoog als laatste in Nederland bevrijd.
