Ter gelegenheid van 80 jaar bevrijding presenteert Historgraphic.com een reeks infographics op LinkedIn. Acht belangrijke momenten uit de bevrijding van Nederland worden hierin visueel tot leven gebracht – van de eerste geallieerde landingen tot de nasleep van de oorlog. Deze reeks maakt geschiedenis overzichtelijk en toegankelijk. Bekijk hieronder de volledige reeks.
Afleveringen
- Operatie Market Garden
- De bevrijding stokt
- De Hongerwinter
- De bevrijding komt weer op gang
- Bevrijding van Kamp Westerbork
- Afrekening met collaborateurs
- Terugkeer van de Arbeitseinsatz
- Geallieerde bezetting van Duitsland
Aflevering 1 – Operatie Market Garden
Op 12 september 1944 werd het Limburgse dorpje Mesch als eerste Nederlandse plaats bevrijd. Dit markeerde het begin van een lang en moeizaam bevrijdingstraject dat pas in mei 1945 zou eindigen. Een cruciale stap was Operatie Market Garden (17–25 september 1944), een gewaagde poging om via bruggen in Nederland snel door te stoten naar Duitsland. De operatie eindigde in een nederlaag bij Arnhem, maar legde wel de basis voor de bevrijding van Nederland.
Aflevering 2 – De bevrijding stokt
Na een snelle opmars in september 1944 stokte het front. De Slag om Arnhem mislukte, de rivieren vormden een barrière en de winter deed zijn intrede. Grote delen van Nederland bleven nog maandenlang bezet. Tussen oktober 1944 en maart 1945 bleef het noorden, oosten en westen in Duitse handen. Pas in het voorjaar van 1945 werd het offensief hervat.
Aflevering 3 – De Hongerwinter
De winter van 1944-1945 werd een tragisch keerpunt. Terwijl Zuid-Nederland bevrijd was en het oosten voldoende voedsel kende, heerste in het westen een verschrikkelijke hongersnood. De Hongerwinter kostte duizenden het leven en zou jarenlang het collectieve geheugen van Nederland bepalen.
Aflevering 4 – De bevrijding komt weer op gang
Na de snelle opmars van de geallieerden in de zomer van 1944 stokte de bevrijding van Nederland. De beruchte winter van 1944-1945 bracht het front tot stilstand. Vooral in het westen en noorden van het land bleef de bevrijding uit. Pas in maart en april 1945 kwam de bevrijding weer op gang. Vanuit het oosten hervatte Canadese, Britse, Amerikaanse en Poolse troepen de geallieerde opmars.
Aflevering 5 – Bevrijding van Kamp Westerbork
Op 12 april 1945 bereikten Canadese troepen het terrein van Kamp Westerbork. Zij troffen nog 876 mensen in het kamp aan. Hoewel er geen gaskamers waren, speelde Westerbork een cruciale rol in de Holocaust: het kamp was een belangrijke doorgangsplek naar vernietigingskampen als Auschwitz, Sobibor en Bergen-Belsen. In totaal werden 107.000 Joden, Roma en Sinti vanuit Westerbork gedeporteerd. Slechts 5.000 van hen maakten de bevrijding aan het einde van de Tweede Wereldoorlog mee.
Aflevering 6 – Afrekening met collaborateurs
Na de bevrijding in 1945 begint een massale vervolging van landverraders en collaborateurs. De Bijzondere Rechtspleging is hiermee belast. Onder de veroordeelden zijn Duitsers, Nederlandse SD’ers, foute politiemannen, verraders van verzetsgroepen, en zogeheten Jodenjagers. Onder hen ook veel leden van de Nationaal-Socialistische Beweging (kortweg NSB).
Aflevering 7 – Terugkeer van de Arbeitseinsatz
Tussen 1942 en 1945 werden honderdduizenden Nederlandse mannen gedwongen te werken in nazi-Duitsland. Na de bevrijding keerden zij – vaak lopend of liftend – terug. Maar hun thuiskomst was niet altijd welkom. De erkenning en opvang bleven vaak uit. De terugkeer van de Arbeitseinsatz bleef lang onderbelicht.
Aflevering 8 – Geallieerde bezetting van Duitsland
Na de capitulatie van Nazi-Duitsland op 8 mei 1945 was Europa officieel bevrijd. Op 5 juni 1945 tekenden de geallieerden de Verklaring van Berlijn, waarmee Duitsland in vier bezettingszones werd opgedeeld. Dit luidde een nieuwe fase in: die van wederopbouw, maar ook van politieke spanningen. De verdeeldheid zou uiteindelijk leiden tot de oprichting van de BRD en DDR – en Berlijn werd het brandpunt van de Koude Oorlog.
Met deze reeks visuele verhalen willen we het verleden toegankelijk maken. Laten we samen blijven herdenken, begrijpen en delen – voor nu en voor de toekomst. Volg historgaphic.com op LinkedIn en Instagram voor meer infographics en updates.
